Giữa bối cảnh kinh tế đang trải qua nhiều biến động, quyết định Mỹ áp thuế đối ứng 46% với hàng hóa Việt Nam đã nhanh chóng trở thành tiêu điểm trong giới doanh nghiệp. Đặc biệt, ngành F&B – vốn phụ thuộc lớn vào xuất khẩu và nguyên liệu nhập khẩu – đang gánh chịu áp lực không nhỏ từ “dư chấn” này. Tuy nhiên, trong mọi thách thức đều ẩn chứa cơ hội, liệu đây có phải là thời điểm để ngành F&B Việt Nam tái định hướng phát triển? Hãy cùng Cooler City phân tích kỹ hơn trong bài viết dưới đây!
1. Thuế đối ứng là gì?
Thuế đối ứng (retaliatory tariff) là một biện pháp thương mại được một quốc gia áp dụng nhằm đáp trả lại hành động áp thuế từ phía quốc gia khác. Cụ thể, khi một quốc gia cảm thấy bị thiệt hại bởi các chính sách thương mại không công bằng hoặc bị tổn thương do hàng hóa nước mình bị đánh thuế cao, họ sẽ áp thuế tương tự đối với hàng hóa đến từ quốc gia kia. Đây là một công cụ phổ biến trong các cuộc chiến tranh thương mại nhằm tạo thế cân bằng hoặc gây áp lực buộc bên kia phải nhượng bộ trong đàm phán.
Việc Mỹ áp mức thuế đối ứng 46% với hàng hóa Việt Nam – một con số cao đột biến – không đơn thuần là phản ứng ngắn hạn, mà phản ánh xu hướng gia tăng căng thẳng trong thương mại toàn cầu. Đây là mức thuế được xem là cao thứ hai thế giới chỉ sau Trung Quốc, cho thấy Mỹ đang có động thái cứng rắn hơn trong việc điều chỉnh cán cân thương mại và bảo hộ sản xuất nội địa.
2. Thị trường F&B Việt Nam đang chao đảo bởi “cú khai hỏa từ ông lớn”?
Trong bức tranh kinh tế đang dần phục hồi hậu COVID-19, cú đánh thuế bất ngờ từ Mỹ đặt ngành thực phẩm – đồ uống (F&B) Việt Nam vào thế khó. Với Mỹ là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong lĩnh vực nông sản, đồ uống, thực phẩm chế biến…, tác động sẽ lan rộng và sâu sắc.
2.1 Những nhóm hàng sản phẩm F&B bị ảnh hưởng
Theo dữ liệu từ Bộ Công Thương, nhóm hàng F&B xuất khẩu sang Mỹ gồm có:
- Cà phê và sản phẩm từ cà phê
- Trà, nước giải khát đóng chai
- Hạt điều, hạt tiêu, điều rang muối
- Hải sản chế biến sẵn
- Đồ ăn nhẹ, bánh kẹo
Những mặt hàng này chiếm tỷ trọng xuất khẩu lớn trong tổng kim ngạch F&B sang Mỹ. Việc bị áp thuế 46% khiến giá bán đầu ra tăng đột biến, làm giảm sức cạnh tranh với hàng từ các quốc gia như Thái Lan, Indonesia hay Brazil,… – những nước có hiệp định thương mại thuận lợi hơn với Mỹ.
Bên cạnh đó, những thương hiệu mới bắt đầu thâm nhập thị trường Mỹ có nguy cơ buộc phải dừng chiến dịch mở rộng. Mặt khác, những tập đoàn lớn đã có hệ thống phân phối tại Mỹ cũng buộc phải tái cơ cấu lại chính sách giá, chiến lược marketing và thậm chí là thay đổi bao bì, nhãn mác để đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe hơn của thị trường.
Xem thêm: F&B 2025: Sự lên ngôi của trà trái cây
2.2 Doanh nghiệp F&B sẽ đối mặt với những bài toán nào?
Bài toán chi phí và lợi nhuận
Mức thuế cao buộc doanh nghiệp phải lựa chọn: chấp nhận giảm lợi nhuận để giữ thị phần hoặc nâng giá bán và chấp nhận rủi ro mất khách hàng. Cả hai đều là bài toán đau đầu trong bối cảnh chi phí đầu vào (nguyên liệu, logistic, nhân công) vốn đã leo thang sau đại dịch.
Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, đây gần như là bài toán không có lời giải nếu không kịp thời điều chỉnh định hướng sản phẩm. Một số doanh nghiệp đang cân nhắc rút lui khỏi thị trường Mỹ và dồn lực sang các thị trường khu vực như ASEAN hoặc châu Á – Thái Bình Dương.
Gián đoạn chuỗi cung ứng
Nhiều doanh nghiệp phụ thuộc vào nguyên vật liệu nhập khẩu từ Mỹ (như hương liệu, phụ gia thực phẩm). Việc thuế tăng hai chiều có thể khiến quy trình sản xuất đình trệ, tăng chi phí và kéo dài thời gian giao hàng. Ngoài ra, các hiệp định logistic song phương cũng sẽ gặp trở ngại nếu căng thẳng thương mại tiếp tục leo thang.
Không chỉ ở khâu đầu vào, chuỗi cung ứng còn bị ảnh hưởng bởi những thay đổi trong phương thức thanh toán quốc tế, rào cản kỹ thuật và các điều kiện hải quan mới. Những yếu tố này khiến thời gian xuất – nhập hàng bị kéo dài, ảnh hưởng đến dòng tiền và tính linh hoạt trong kinh doanh.
Tái cấu trúc thị trường xuất khẩu
Với Mỹ là thị trường chủ lực, doanh nghiệp sẽ phải nhanh chóng tái định vị chiến lược phân phối. Những thị trường thay thế như EU, Hàn Quốc hay Trung Đông đòi hỏi tiêu chuẩn khác biệt, khiến việc mở rộng không thể diễn ra tức thời. Mỗi thị trường mới cũng đòi hỏi đầu tư về nhân sự, nghiên cứu thị trường, pháp lý và xây dựng mạng lưới phân phối.
Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp từng bước giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất. Việc đa dạng hóa thị trường không chỉ giúp giảm rủi ro mà còn mở ra khả năng xây dựng thương hiệu quốc tế một cách bài bản và bền vững hơn.
2.3 Cơ hội trong thách thức – “Làn sóng thanh lọc” ngành F&B
Dù chịu ảnh hưởng tiêu cực trước mắt, cú sốc thuế 46% có thể trở thành đòn bẩy thúc đẩy ngành F&B Việt Nam tái cấu trúc và nâng cao nội lực.
Cơ hội nâng cấp chuỗi giá trị
Các doanh nghiệp buộc phải cải thiện chất lượng sản phẩm, minh bạch nguồn gốc xuất xứ, chuẩn hóa quy trình sản xuất để đáp ứng các yêu cầu khắt khe hơn từ thị trường. Điều này giúp nâng tầm thương hiệu Việt Nam trong mắt người tiêu dùng toàn cầu.
Xu hướng ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) cũng sẽ được đẩy mạnh, giúp doanh nghiệp xây dựng chuỗi giá trị bền vững hơn và mở đường cho các quỹ đầu tư nước ngoài tham gia vào lĩnh vực F&B nội địa.
Cơ hội chuyển hướng nội địa hóa
Áp lực từ thị trường xuất khẩu có thể là chất xúc tác thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Với dân số gần 100 triệu người, tầng lớp trung lưu ngày càng tăng, thị trường F&B nội địa vẫn còn rất nhiều tiềm năng nếu doanh nghiệp tận dụng đúng xu hướng (sức khỏe, tiện lợi, công nghệ số).
Các thương hiệu nội địa có thể phát triển mạnh mẽ hơn nếu biết tận dụng dữ liệu tiêu dùng, thiết kế trải nghiệm khách hàng và đầu tư vào nền tảng thương mại điện tử.
Thanh lọc thị trường và doanh nghiệp
Những doanh nghiệp không đủ sức thích nghi hoặc phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường sẽ bị loại bỏ. Ngược lại, những đơn vị có tầm nhìn, có chiến lược đa dạng hóa thị trường và sản phẩm sẽ nổi bật hơn và chiếm lĩnh thị phần từ các đối thủ bị suy yếu.
Trong dài hạn, quá trình thanh lọc này có thể hình thành một hệ sinh thái F&B năng động, bản lĩnh và định hướng quốc tế hơn – một yếu tố cần thiết nếu Việt Nam muốn bước ra sân chơi toàn cầu một cách bền vững.
Xem thêm: Bí quyết thu hút khách hàng
Lời kết
Việc Mỹ áp thuế đối ứng 46% là một cú sốc thương mại, nhưng không phải là kết thúc cho ngành F&B Việt Nam. Ngược lại đây là lời thức tỉnh mạnh mẽ để các doanh nghiệp cần tinh gọn, hoàn thiện và nâng cấp nguồn lực từ bên trong. Không chỉ doanh nghiệp F&B, mà toàn bộ hệ sinh thái xuất khẩu Việt Nam đang đứng trước thời khắc cần đổi mới để thích ứng.
Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết, đừng quên ghé thăm website COOLERCITY.VN để khám những thông tin mới nhất về thị trường F&B và mô hình kinh doanh nhượng quyền ngành hàng đồ uống nhé!
Bạn có thể liên hệ Hotline: 0889.670.888 hoặc liên hệ Facebook Cooler City – Icecream & Tea để được tư vấn và đặt hàng nhanh trong thời gian nhanh nhất.